به نام خالق زیبای‌ها
خواص گلاب در طب سنتی
آیا تا به حال دیده‌اید که چگونه عصاره گل سرخ (گل محمدی) را استخراج می‌کنند؟ از خواص گلاب در طب سنتی چقدر آگاهی دارید؟ آیا با روش مصارف آن آشنایی دارید؟ برای اطلاعات بیشتر از گل سرخ (گل محمدی)با طبیب مگ همراه باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
در این مقاله در مورد گل محمدی که در کجا رویش دارد و ساختار آن چگونه استصحبت کرده‌ایم. همچنین در حوزه خواص بالاخص خواص درمانی را به تفصیل شرح داده‌ایم، در مورد مضرات ، شیوه مصرف آن هم بحث شددهاست و ازهمه مهمتر شیوه گلاب گیری به طور مفصل بیان شده است.
فهرست
مقدمه؛
مشخصات گل سرخ؛
رویشگاه گل محمدی؛
خواص گل سرخ؛
طبیعت گل سرخ؛
منع مصرف؛
مصلح گل محمدی؛
مضرات گل محمدی؛
طرز تهیه گلاب؛
خواص گلاب در طب سنتی؛
نتیجه گیری؛
منابع.
مقدمه
گلاب از تقطیر گل سرخ (گل محمدی) به دست می‌آید، خواص گلاب در طب سنتی به طور وفور دیده می‌شود، در این مقاله از خواص گلاب، روش تهیه آن، از معرفی گل‌سرخ (گل محمدی)، خواص، مضرات و مصلح آن بحث می‌شود. از مهم‌ترین خواصی که تمام مردم عامه هم با آن آشنایی دارند، آرام بخش بودن آن است، در مراسمات‌عزاداری و سوگواری به دلیل آرام بخش بودن و تسکین اعصاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص گلاب در طب سنتی برای تقویت ریه، تقویت میل جنسی و قلب مفید است، گلاب یا همان عرق گل سرخ که برای تهیه این عرق به ظرافت و دقت بیشتری نیاز دارد بنابراین توسط بانوان به شیوه سنتی در دیگ گلاب گیری مسی انجام می‌شود و چون گلاب بخاطر آرام بخشی بودن، آن را در مراسم عزاداری ها به همراه دارند تا از فشارهای روحی در امان باشند.این مقاله به روش مروری و کتابخانه‌ای نگارش شده است تا عامه مردم به‌راحتی از اطلاعات آن استفاده و آگاهی بیابند.
مشخصات گل سرخ
نام های دیگر: ورد احمر، ورد احمر بستانی، فلور دورز، گل محمدی، Damaskrose.
گیاهی است از خانواده Rosaceae، درختچه‌ای کوچک با شاخه های گل دهنده، درشت، کوچک و تیغ‌دار، برگهای این گیاه سه تا پنج برگچه دارد و هر یک از برگچه ها
دارای دندانه است و رگ برگهای پشت برگ مشخص، برگچه‌‌ها چرمی با شکل بیضی و نوک تیز به طول سه تا پنج سانتی متر هستند، روی برگچه‌‌ها صاف، سبز و پشت
آن‌ها سبز کم‌رنگ ، رگ برگ‌هایش مخملی است. میوه آن تخم مرغی یا گرد به طول یک و نیم سانتی‌متر می‌باشد، گل‌های این گیاه صورتی کم رنگ و خوش‌بو، در فصل
بهار رشد می‌کند.
رویشگاه گل محمدی
گل‌سرخ وحشی در جنگل های مینودشت در ارتفاع ۳۰۰ متری، در مناطق اراک و البرز می‌روید. نوع معطر آن به نام گل محمدی نام دارد، در نواحی مختلف ایران
مخصوصاً کاشان، راوند، فارس، آذربایجان، قزوین، و تعدادی از شهرهای ایران کشت می‌شود که اولین جایگاه رشد این گیاه سوریه است و در مناطق مختلف هند و سایر
مناطق دنیا کشت می‌شود.
خواص گل سرخ
از گلبرگ‌های گل محمدی گل قند درست می‌کنند و پماد آن را به عنوان قابض‌کننده به‌کار می‌برند. شادی بخش، تقویت کننده، نرم و ظریف کننده بدن، درمان ترس و اضطراب
می‌باشد. برای تقویت معده پنج مثقال از گل سرخ را با پنج مثقال افسنطین در یک لیتر آب بجوشانید سپس دویست گرم شکر را بعد از صاف کردن، مخلوط کرده بجوشانید تا
غلیظ شود، روزی چهار قاشق مرباخوری از آن را میل کنید. بوییدن آن باعث تقویت اعصاب، قلب و سایر اعضای بدن می‌شود.
برای پاکسازی دستگاه گوارش، جداسازی مواد صفراوی از خون، درمان تلخی دهان و مسهل بسیار قوی است، ۲۰ گرم از آن را با ۲۵ گرم سنا‌‌مکی جوشانده و صبح به
صورت ناشتا آب آن را بنوشید. برای جلوگیری از عفونت و رشد گوشت اضافی همچنین تخلیه رطوبت اضافی مالیدن پودر گل سرخ مفید است. خوردن گل سرخ تقویت‌کننده
کبد و کلیه است. خمیر گل سرخ زگیل و جراحت پوست را درمان می‌کند. پاشیدن پودر خشک برای زخم و جوش‌های زخمی رطوبت آن‌ها را از بین می‌برد.
گذاشتن پماد گل سرخ بر روی زخم باعث بیرون آوردن تیغ و خار از پوست می‌شود. مسکن صفرا و بلغم است. خواص گلاب در طب سنتی برای محکم سازی و جلوگیری از
پوسیده شدن دندان به این صورت است: شاخ گوزن سوزانده شود و میوه چوب‌گز و سعد کوفی، گل سرخ و سنبل الطیب از هرکدام به نسبت مساوی و یک چهارم نمک ترکی
مخلوط کرده و پماد شود. برای جلوگیری از التهاب و سوختن پوست در اثر استفاده از نوره ماساژ دادن با سرکه انگور و گل سرخ مفید است.
طبیعت گل سرخ
مرکب القوی است. عده‌ای سرد و خشک و عده‌ای گرم و خشک می‌دانند.
منع مصرف
خواص گلاب در طب سنتی بی‌شمار است اما برای زکام و نیروی جنسی، کسی که بیرون روی زیاد دارد از مصرف گلاب و سکنجبین و عسل باید خودداری کند.
مصلح گل محمدی
انیسون
مضرات گل‌سرخ
برای سرد مزاجان و کسانی که بیرون روی زیادی دارند مضر است، عطر گل محمدی برای بیماری مالیخولیا مضر است، بوییدن عطر گل محمدی در بعضی مواقع باعث
زکام و نزله می‌شود.
طرز تهیه گلاب
برای تهیه گلاب از دستگاه عرق‌گیری استفاده می‌شود، ابتدا گل‌های محمدی را بشوئید و سپس در داخل دیگ مخصوص گلاب‌گیری ریخته می‌شود، نسبت به مقدار گل به آن
آب اضافه کرده، برای ۵ کیلو گل ۱۰ لیتر آب آشامیدنی اضافه کنید، پس از آن درب مخصوص دیگ را (قسمت داخلی به صورت مخروطی و لبه‌دار که به یک شیر وصل
است و قسمت بیرونی به صورت استوانه‌ای شکل است) می‌گذاریم بعد دور محل وصل شده دیگ و درب مخصوص را توسط یک پارچه نم‌دار یا خمیر پلمب کرده تا بخارات
خارج نشود و در آخر دیگ را بر روی اجاق قرار داده تا آب به جوش بیاید سپس شعله را کم کرده تا درحالت ملایم بجوشد.
وقتی که آب داخل دیگ تبدیل به بخار شد به قسمت مخروطی شکل برخورد می‌کند و به قسمت لبه‌دار آن سرازیر شده و از شیر مخصوص بیرون می‌آید ناگفته نماند در بیرون
قسمت مخروطی آن از آب یخ استفاده می‌شود که بخار با کیفیت و سرعت بیشتری تبدیل به مایع شده و گلاب تهیه می شود.
دو آتیشه: برای تهیه این نوع گلاب به جای ریختن آب روی گل سرخ گلابی که از قبل بوده ریخته می‌شود و از بخار بیرون آمده مایع دو آتیشه به‌دست می‌آید.
خواص گلاب در طب سنتی
فعالیت‌های مغزی را زیاد و تحریک می‌کند، اعصاب را تسکین می‌دهد، سرما‌خوردگی را درمان کرده و شستشوی پوست با گلاب، آن را نرم و شفاف می‌کند. آرام کننده
سردرد. داروی مالیدنی برای زمین خوردگی که با تب و تورم گرم باشد، گل سرخ با عدس پوست کنده و گل ارمنی و شیاف مامیثا، صندل و فوفل را با مایع مخلوط کرده
روی تورم بمالند. برای تقویت قلب و دهانه معده میل کردن ۹۰ گرم از گلاب مفید است.
برای درمان بی‌اشتهایی، هر روز کمی از مایع گل محمدی را با عسل مخلوط کرده میل کنید. برای خونریزی لثه، گلو، آب گل محمدی را قرقره کرده و کمی در دهان نگه
داشته تا درمان شود. برای سردردهای گرم، بو کردن و مالیدن گلاب به پیشانی مفید است، همچنین در سردردهای سرد با قرنفیل پودر شده روی سر به صورت ماسک گذاشته
شود. برای درمان سودا مخلوط سیاه‌دانه و آب حاصل از گل سرخ مفید است. برای تقویت مغز و ایجاد نشاط و ترس از این محلول داخل بینی چکانده شود.
نکته: (با آب داخل دیگ که بعد از اتمام کار باقی می‌ماند روی کل بدن و سر می ریزند به گفته بزرگان این کار باعث سرحالی و جلوگیری از مریضی‌ها و مشکلات پوستی
می‌شود.)
نتیجه‌گیری
گل محمدی یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین گیاهان شناخته شده که علاوه بر بوی خوشایندش از خواص دارویی زیادی برخوردار است مایعی که از این گیاه به وجود می‌آید
نیز خواص زیادی برای بدن از جمله مغز، ریه، دندان، کلیه، کبد، معده و پوست دارد نتیجه می‌گیریم که گل محمدی که در دسته گیاه باارزش قرار دارد رنگ گل‌های صورتی
کم رنگی دارد و بیشتر در مزرعه‌های ایران یافت می‌شود و این گیاه نیاز به آب کافی و خاک متوسط و دمای معتدل که در هوای گرم زودتر و در هوای سرد دیرتر گل
می‌دهد و در آخر نیاز به رطوبت کافی با باد ملایم و نور کم نیاز دارد.
اگر شما تجربه‌ای از روش و کاربردهای گلاب دارید به ما به اشتراک بگذارید.
منابع
جمعی از نویسندگان. کتب طبی انتزاعی. ج۱. چاپ اول. ص ۴۲۴.
حاجی شریف. احمد. (۱۳۸۶). اسرار گیاهان دارویی. ج۱. حافظ نوین. تهران. نوبت چهارم. ص ۹۵۰.۹۵۲.
خسروی. سید مهدی.(۱۳۸۸). طب سنتی خسروی. ج۱. برکت کوثر. همدان. چاپ اول. ص۴۷.
رازی. محمدبن زکریا.(۱۳۸۷). المنصوری فی الطب. محمد ابراهیم. ج۱. دانشگاه علوم پزشکی ایران. تهران. ص ۳۴۵.۲۹۷.۲۰۲.
علی‌بن‌موسی(ع). زرین سلامت. ج۱.آستان قدس رضوی. مشهد. ص ۶۲.
میر‌حیدر‌حسین. معارف گیاهی. ج۳. فرهنگ اسلامی. تهران. چاپ هفتم. ص ۳۹۱.
نورانی. مصطفی.(۱۳۸۴). دایره المعارف بزرگ طب اسلامی. ج۱. ارمغان یوسف. قم. چاپ اول. ص ۱۲۸
نویسنده: فاطمه پیری داشکسن
