به نام خدا

طرز تهیه گل قند

تا حالا چیزی در مورد گل قند شنیدید؟ یا اینکه طرز تهیه گل قند رو می‌دونید؟ می‌دونید خواص گل قند چیه و چه استفاده‌هایی داره؟ ما قصد داریم توی این مقاله همه این‌ها رو بهتون آموزش بدیم و شما رو با خواص گل قند آشنا کنیم. پس با مجله طبیب مگ همراه باشید.

فهرست

مواد مورد نیاز جهت تهیه گل قند
طرز تهیه گل قند
خواص و مضرات مواد تشکیل دهنده
خواص گل قند
موارد منع مصرف گل قند
روش مصرف گل قند
مصلح گل قند
طبیعت گل قند
نتیجه‌گیری
منابع

مقدمه

گل قند یا گل انگبین یکی از فرآورده‌های طب سنتی می‌باشد که علاوه بر طعم و عطر عالی، کاربرد‌ها و خواص زیادی نیز دارد. گل قند دو نوع عسلی و شکری دارد که نوع عسلی یا همان گل انگبین برای سرد مزاجان و نوع شکری آن برای گرم مزاجان استفاده می‌شود.

در این مقاله به طرز تهیه گل قند و همچنین به بررسی خواص گل قند و خواص مواد اولیه آن پرداخته می‌شود، که برای رسیدن به این هدف از روش جستجوی کتابخانه‌ای در منابع معتبر طب سنتی استفاده شده است.

یافته‌ها نشان می‌دهد که گل قند محصولی مقوی، ملین و آرام بخش می‌باشد که برای تقویت سیستم ایمنی، تقویت معده و گوارش و تقویت مغز بسیار مفید می‌باشد. طرز تهیه گل قند به چند شیوه است که از این میان ما به ساده‌ترین و مفید‌ترین روش آن اشاره می‌کنیم.

مواد مورد نیاز جهت تهیه گل قند

.گلبرگ‌های گل محمدی
.عسل یا شکر

گل قند

طرز تهیه گل قند

برای تهیه گل قند هم می‌توان از گلبرگ‌های تازه گل محمدی و هم از گلبرگ‌های خشک آن استفاده کرد. اگر از گلبرگ‌های تازه استفاده می‌شود باید گلبرگ‌ها را به صورت ریز خرد کرد یا به عبارتی له کرد و درون ظرف شیشه‌ای یک لایه گلبرگ و یک لایه عسل و مجدداً یک لایه گلبرگ و یک لایه عسل می‌ریزیم و این کار را تا پایان یافتن مواد ادامه می‌دهیم. میزان گلبرگ و عسل با هم برابر باشد.

نکته: شیشه را نباید کاملاً پر کنیم و سر آن را مقداری باید خالی بگذاریم و اگر نیاز به عسل بیشتر بود باید مقداری عسل دیگر هم به آن اضافه کرد.
پس از آن باید شیشه را به مدت ۴۰ روز در آفتاب قرار دهیم و هر دو یا سه روز یک بار مواد را هم بزنیم. پس از ۴۰ روز گل قند آماده مصرف می‌باشد.

طرز تهیه گل قند با گلبرگ‌های خشک نیز به این صورت است که گلبرگ‌ها را باید نیمه پودر کرد و سپس با هم وزن آن عسل درست مثل روش قبل لایه لایه در شیشه ریخت و ۴۰ روز در آفتاب قرار داد و در صورت لزوم باز هم عسل اضافه کرد.

نوع دیگر گل قند، گل قند شکری می‌باشد که مصرف آن به افراد گرم مزاج توصیه می‌شود و طرز تهیه گل قند شکری به این صورت است که گلبرگ‌های ساییده شده را با چهار برابر شکر مخلوط کرده و درون شیشه ریخته و هر روز صبح و شب هم می‌زنیم و بعد از گذشت سه روز شیشه را در آفتاب قرار می‌دهیم و تا چهل روز ظرف باید در آفتاب باشد و هر دو یا سه روز یک بار آن را هم می‌زنیم.

خواص و مضرات مواد تشکیل دهنده

گل قند

گل محمدی:

گل محمدی با نام فارسی گل سرخ معطر و نام انگلیسی Damask Rose و نام علمی Rosa Damascena Mill، درختچه‌ای کوچک با شاخه‌های زیاد که تیغ‌های ریز و پهن و قلابی شکل دارد و دارای برگ‌های دندانه دار و گل‌های صورتی کم رنگ و زیبا می‌باشد که گل‌های آن بسیار معطر است و در فصل بهار ظاهر می‌شوند.

خاستگاه گل محمدی سوریه است و در مناطق مختلف هند و ایران و دیگر مناطق دنیا نیز کشت می‌شود. در ایران بیشتر در کاشان، قمصر، راوند، میمند(فیروزآباد)، آذربایجان، قزوین و تعدادی از شهر‌های دیگر ایران کشت می‌شود.
گل محمدی را از نظر طبیعت، عده‌ای از حکمای طب سنتی مرکب القوا(ممکن است در ترکیب با مواد دیگر طبع آن تغییر کند) و عده زیادی طبیعتش را سرد و خشک و عده‌ای دیگر نیز آن را معتدل اما قابض می‌دانند.

گلبرگ‌های تازه گل محمدی مسهل وگلبرگ‌های خشک شده آن قابض می‌باشد.
با وجود فواید زیاد گل محمدی، استفاده زیاد از آن ممکن است باعث دل‌درد، دل‌پیچه، حالت تهوع، سوزش معده و اسهال شود. همچنین به دلیل وجود ویتأمین سی فراوان در گل محمدی، مصرف زیاد آن ممکن است موجب جذب بالای آهن و غلظت خون شود.

عسل:

عسل یا انگبین ماده شیرینی است که زنبور عسل از طریق جمع‌آوری گرده گل‌ها و گیاهان مختلف و فراوری آن‌ها، آن را تولید می‌کند.
طبیعت عسل گرم و خشک است و میزان گرمی و خشکی نوع کهنه آن بیشتر از نوع تازه آن است.

عسل در طب سنتی کاربرد‌های فراوانی دارد، برخی از خواص عسل عبارتند از: مقوی نیروی جسمی و جنسی، تقویت قلب و سیستم خون‌رسانی، آرام بخش، مقوی معده و گوارش، اشتها‌آور، ضد سرفه، ضد عفونت، سرشار از آنتی اکسیدان، افزایش قند خون، درمان آفت و پیوره لثه(التهاب بافت های محافظت کننده دندان)، درمان سوختگی و زخم‌ها.

شکر:

شکر از گیاهی به نام نیشکر به دست می‌آید. نیشکر گیاهی چند ساله است و خاستگاه آن آسیا می‌باشد و در مناطق گرمسیر مانند خوزستان ایران کاشته می‌شود. ساقه‌های هوایی نیشکر دارای ارتفاع ۵-۲ متر، به شکل نی استوانه‌ای و دارای گره‌های متعددی، حاوی مایع شیرینی است که از آن مایع، شکر به دست می‌آید.

شکر تصفیه شده که از نیشکر به دست می‌آید دارای طبیعتی گرم و خشک می‌باشد.
شکر مقوی معده، نرم‌کننده سینه، رفع خشونت حلق و ریه، مفید برای دفع نفخ و گاز روده‌ها، مقوی کبد، مقوی نیروی جنسی، تولید‌کننده خون صالح(تمیز) و در مصارف موضعی باعث التیام زخم‌ها، جراحت‌ها، سوختگی‌ها، پارگی گوشت و شکستگی‌های باز می‌باشد.
لازم به ذکر است که شکرعلاوه بر خواص زیاد دارای مضراتی می‌باشد مانند: افزایش وزن، پوسیدگی دندان، افزایش قند خون.

خواص گل قند

حال که با طرز تهیه گل قند آشنا شدید به خواص آن می‌پردازیم. گل قند دارای خواص تقویت کنندگی برای دستگاه‌های مختلف بدن از جمله مغز و گوارش می‌باشد و رطوبات اضافه بدن را از بین می‌برد و از آنجایی‌که گل قند برای تقویت دستگاه گوارش مخصوصاً معده بسیار مفید می‌باشد، اغلب پزشکان و درمانگران طب سنتی از خواص گل قند بهره گرفته و در کنار هر دارویی که باعث سستی معده می‌شود گل قند را نیز توصیه می‌کنند. گل قند برای تقویت معده سرد و مرطوب و نیز برای درمان سنگینی (ثقل) معده مناسب است، و به عنوان یک ملین ملایم بی‌عارضه به منظور رفع یبوست، حتی در زنان باردار، بدون نگرانی تجویز می‌شود.
خوردن گل قند و کاسنی درمان‌کننده تب می‌باشد و اگر گل قند را با گیاه نیل استفاده کنند جهت درمان ترس، افسردگی و تپش قلب بسیار سودمند است.
در استعمال خارجی و به عنوان ضماد، گل قند به عنوان قابض و تونیک استفاده می‌شود.
گل قند، مصلح میوه کاکنج (عروسک پشت پرده)، هندوانه، شلغم، غوره، سیب، آلوچه، کافور و ماهی می‌باشد.
گل قند باعث تقویت مغز می‌شود، بنابراین آرامش و خواب راحت را به ارمغان می‌آورد.
گل قند مانع صعود بخارات معده به مغز می‌شود، بنابراین درمان مناسبی برای خلط پشت حلق، سر‌درد‌های میگرنی، سوء مزاج سرد و مرطوب گوارش و سر‌درد‌های عصبی می‌باشد.
گل قند باعث تقویت قلب و مغز و قوای جنسی می‌شود بنابراین به درمان ناتوانی‌های جنسی که ناشی از ضعف مغز و قلب است کمک می‌کند.
از گل قند عسلی در افراد سرد مزاج برای بر طرف شدن سردی بدن و در درمان بیماری‌هایی مثل: فلج‌ها، درد مفاصل، نقرس، سنگ کلیه و مثانه و دشواری دفع ادرار استفاده می‌شود و مصرف مداوم آن برای درمان درد چشم، ضعف بینایی، سر درد و دفع اخلاط سوخته بسیار مؤثر است.
در کتاب قانون آمده است که جناب ابوعلی سینا بانویی که دچار بیماری سل بوده را با گل قند مداوا نموده است.

موارد منع مصرف گل قند

در موارد منع مصرف گل قند باید به این نکته اشاره کرد که، مصرف زیاد گل قند برای کبد مضر است و چون مصرف گل قند تشنگی را به همراه دارد، برای کسانی که تشنگی دایمی دارند توصیه نمی‌شود. همچنین به دلیل استفاده از عسل در تهیه گل قند برای کودکان زیر دو سال منع مصرف دارد.

روش مصرف گل قند

در روش مصرف گل قند به بزرگسالان توصیه می‌شود ۱ تا ۲ قاشق مربا خوری نیم ساعت بعد از غذا و کودکان یک قاشق چای خوری نیم ساعت بعد از وعده‌های غذایی استفاده کنند.
لازم به ذکر است که مدت زمان انقضای گل قند عسلی ۴ سال و گل قند شکری ۲ سال می‌باشد.

مصلح گل قند

مصلح گل قند خشخاش می‌باشد.

طبیعت گل قند

گل قند عسلی طبیعتی گرم و خشک و گل قند شکری طبیعتی گرم و معتدل دارد.

نتیجه‌گیری

گل قند یک فرآورده بسیار ارزشمند است که خواص فراوانی دارد. گل قند بیش‌ترین کاربرد را به عنوان ملین در رفع یبوست (ام الامراض) و نیز کنترل رطوبت و سستی معده، که باعث صعود بخارات معده به مغز می‌شود دارد. گل قند را می‌توان با آرامش حتی در دوران بارداری برای مهار ویار و یبوست استفاده کرد. با وجود فواید بی‌شمار گل قند افراد دارای مشکلات کبدی، افراد دارای تشنگی فراوان و کودکان زیر دو سال باید از مصرف آن پرهیز کنند.

مخاطبین گرامی، اگر شما تجربه مفید دیگری در رابطه با استفاده از گل قند دارید خوشحال خواهیم شد که آن را با ما در میان بگذارید.

منابع

-بیوس، سودابه. (۱۳۸۹). نابارورى و منع بارورى در پزشکى ایران. چاپ: اول. قم. مؤسسه اسماعیلیان. ص ۲۰۴.
-حاجى شریف، احمد. (۱۳۸۶). اسرار گیاهان دارویى. چاپ: چهارم. تهران. حافظ نوین. صص ۸۲۶. ۹۵۵. ۱۱۱۷.
-حکیم مؤمن، سید محمد مؤمن بن محمد زمان. (۱۳۹۰). تحفه المؤمنین. ج ۲. چاپ: اول. قم. نور وحى. ص ۲۲۱.
-سلطانی، ابوالقاسم. (۱۳۸۳). دایره المعارف طب سنتی. ج ۳. چاپ: اول. تهران. ارجمند. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی. ص ۴۱۹.
-عقیلی علوی شیرازی، سید محمد حسین بن محمد هادی. (۱۲۶۰ ه ق). مخزن الادویه. کلکته هندوستان. صص ۱۲۶، ۲۶۱. ۲۹۳. ۲۹۴. ۳۳۲، ۴۷۱، ۵۴۵. ۵۷۶. ۶۴۹، ۶۵۲.
-میر حیدر، حسین. ( ۱۳۸۵). معارف گیاهى. جلد ۳. چاپ: هفتم. تهران. دفتر نشر فرهنگ اسلامى. صص ۳۹۵. ۴۲۲. ۴۲۳. ۴۲۴. ۴۲۵. ۴۲۸. ۴۲۹. ۴۳۰.

نویسنده: زهره ثنایی