به نام خدا

گرفتگی عضلات و ماهیچه وراه‌های درمان

تا به حال دچار گرفتگی عضلات و ماهیچه شدید؟ تا حالا شده گرفتگی عضلات داشته باشید و گرفتگی رفع نشه؟ می‌خواین دلیل گرفتگی عضلات رو بدونید؟ می‌دونستید اگه راهکار‌های درمانی گرفتگی عضلات رو بلد باشید دیگه دچار درد و ناراحتی نمی‌شید. پس با من و مجله طبیب همراه باشید تا بهترین راهکار‌های درمانی گرفتگی عضلات رو بهتون معرفی کنم.

فهرست

علت گرفتگی عضلات از نظر طب سنتی
شرح عوامل بوجود آمدن بیماری گرفتگی عضلات
درمان گرفتگی عضلات از منظر طب سنتی چیست؟
راه‌های پیشگیری و کمک درمان گرفتگی عضلات
تمرینات اصلاحی جهت درمان گرفتگی‌ها
نتیجه گیری
منابع

مقدمه

گرفتگی عضلات و ماهیچه از نظر طب سنتی نوعی بیماری به حساب می‌آید که می‌تواند به دلیل کمبود ویتأمین‌های تغذیه‌ای و بعضی اختلالات در سوخت و ساز بدن ویا تغییرات آب و الکترولیت و گاهی بدلیل مصرف یکسری دارو‌ها، از جمله دارو‌های مدر‌ها یا مسهل‌ها و گاهی به دلایل ناشناخته در بدن پدید بیاید.گرفتگی عضلات و ماهیچه ممکن است همراه با انقباض‌های دردناک، در ناحیه یک عضله یا بخشی از یک عضله بوجود بیاید، که می‌تواند گاهی قابل لمس و قابل رؤیت باشد.طب سنتی با استفاده ازتحقیقات حکمای قدیم و کارآزمایی‌های بالینی، به روش‌های درمانی گرفتگی عضلات، دست یافته است که سعی داریم در این مقاله به یکسری از این موارد اشاره کنیم.

علت گرفتگی عضلات و ماهیچه از نظر طب سنتی

گرفتگی عضلات و ماهیچه از نظر طب سنتی دلایلی دارد. از جمله این دلایل به موارد زیر اشاره می‌شود:
کمبود ویتأمین‌های تغذیه
تحت فشاربودن عصب ووجود استرس
تغییرات آب در بدن
اختلالات سوخت و ساز در بدن و کاهش جریان خون

گرفتگی عضلات و ماهیچه

شرح عوامل بوجود آمدن گرفتگی عضلات و ماهیچه

تغذیه نا مناسب یکی ازعوامل بوجود آمدن گرفتگی عضلات و ماهیچه است. کمبود ویتأمین‌های تغذیه‌ای به این صورت است که کیفیت و کمیت نوع تغذیه و استفاده درست از آن و دفعات استفاده از غذای مناسب می‌تواند در رساندن مواد مغذی و معدنی به بدن مؤثر باشد. تعادل مواد معدنی و تغذیه‌ای و آنزیم‌ها در بدن بسیار مهم است و هر گونه اختلال یا ایجاد تغییر موجب انقباض عضله می‌شود. عواملی مانند کاهش یا افزایش مواد معدنی از جمله منیزیم، کلسیم، سدیم و پتاسیم در جریان خون، باعث می‌شود عضله منقبض شده و دچار گرفتگی شده و درد وحشتناکی را در ناحیه عضله و ماهیچه ایجاد نماید.
معمولاً داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به روشی مؤثر جهت پیشگیری و یا رفع گرفتگی عضلات و ماهیچه بشود. از منظر طب سنتی، گرفتگی‌های عضلات معمولاً در اثر کمبود یک ماده غذایی رخ می‌دهد. همچنین اضافه نمودن مواد معدنی و مواد غذایی سرشار از کلسیم مانند ماست و شیر و پتاسیم مانند موز و سیب زمینی به رژیم غذایی می‌تواند پس از سوخت و ساز در بدن و تأمین جریان خون مناسب در زیر بافت‌ها و همچنین تأمین انرژی لازم جهت پیشگیری و رفع گرفتگی‌ها مؤثر باشد.

تحت فشار بودن عصب و وجود استرس
معمولاً گرفتگی عضلات و ماهیچه به دلیل فشار‌های عصبی است و وجود استرس باعث می‌شود افراد مستعد این بیماری منجر به گرفتگی عضله در هنگام خواب بشوند و درد وحشتناکی را متحمل بشوند. حتی خانم‌های باردار بدلیل استرس و فشار‌های عصبی در هنگام خواب منجر به گرفتگی عضلات پا می‌شوند.
همچنین فشرده بودن عصب در ستون فقرات، موقعیت غلط هنگام کار، نشستن یا‌ایستادن طولانی مدت و برداشتن جسم سنگین موجب تحت تأثیر قرار گرفتن عصب‌ها شده و گرفتگی عضله و درد پا‌ها را ایجاد می‌کند. و اما یکی از راه‌های به تأخیر انداختن درد گرفتگی عضلات از نظر طب سنتی، پیاده روی با کمی خم بودن کمر می‌باشد که می‌تواند در این مورد مؤثر واقع شود.
تغییرات آب دربدن
تغییرات آب در بدن یکی از دلایل گرفتگی عضلات و ماهیچه از منظر طب سنتی است. کم آبی در بدن باعث تغییر اسید لاکتیک در عضله شده و درد عضلانی را در بدن ایجاد می‌کند. پس کمبود آب بدن یکی از مهمترین عوامل نارسایی خون کافی به عضله و ایجاد گرفتگی و درد ناشی از آن می‌شود.
تغییرات آب در بدن ممکن است بواسطه فعالیت‌های طولانی مثل ورزش‌های سنگین در هوای گرم باعث اسپاسم عضله شده. فعالیت شدید آب زیادی از بدن خارج می‌کند و اکسیژن کافی را به خون نمی‌رساند و حجم خون کاهش می‌یابد. به همین سبب به ورزشکاران توصیه می‌شود قبل از فعالیت آب بنوشند که از اسپاسم عضله جلوگیری می‌کند.
اختلالات سوخت و ساز در بدن و کاهش جریان خون
اختلالات تغذیه‌ای موجب اختلالات سوخت و ساز در بدن می‌شود. زمانی که فرد از مواد غذایی خشک‌کننده به وفور استفاده نماید، میزان آب موجود در بدن کاهش یافته و رگ‌های خونی باریک می‌شوند. باریک شدن رگ‌هایی که خونرسانی به پا‌ها یا سایر عضلات بدن را برعهده دارند، به دلیل غلظت و کاهش روند خون، گرفتگی عضلات و ماهیچه را به همراه خواهند داشت.

درمان گرفتگی عضلات از منظر طب سنتی چیست؟

همانطور که در قسمت‌های قبل گفتیم، یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند کمک‌کننده درمان گرفتگی‌های عضلات و ماهیچه باشد. از جمله مواد غذایی دارویی مناسب می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
موز: منبع مناسبی جهت رساندن مقدار زیادی پتاسیم و منیزیم و کلسیم به بدن می‌باشد.
سیب زمینی: سرشار از آب فراوان و دارای مواد مغذی از جمله پتاسیم، منیزیم، کلسیم. البته این ماده غذایی ۶ برابر موز کلسیم دارد.
آووکادو: منبعی که دو برابر سیب زمینی و موز، پتاسیم دارد.
لوبیا و عدس: مواد غذایی هستند که سرشار از منیزیم هستند و همچنین سرشار از فیبر، که می‌تواند تسکین درد‌های گرفتگی عضلات باشد.
میوه‌هایی مانند هندوانه، خربزه، طالبی، ملین‌های مفیدی که سرشار از آب فراوان و مقدار قابل توجهی منیزیم و کلسیم و کمی سدیم می‌باشند.
عسل: یکی از خوراکی‌های مؤثر جهت روان‌کننده‌های جریان خون در زیر بافت‌های پوستی عسل می‌باشد.
آب نمک: برای رفع گرفتگی‌ عضلات و ماهیچه از آب نمک به مقدار کمی استفاده نمود.
سرکه سیب: بسیار مفید جهت باز کردن گرفتگی عضلات و ماهیچه است. دستور تهیه آن به این صورت است، عسل، یک قاشق چای خوری، سرکه سیب دو قاشق چای خوری و به مقدار مناسب آب ولرم اضافه نمایید.
چای بابونه: این نوع گیاه دارای یک نوع اسید آمینه به نام گلیسین می‌باشد که بعد از مصرف آن به آرامش عضلات کمک می‌کند.
بادام شیرین: ارزش غذایی بالا، لطافت زیاد، مقوی‌کننده عضلات بدن. ملین و کاهنده غلظت خون.
بادام زمینی: دارای مقادیر بالایی ویتأمین بی، دی و پروتئین، هیدرات کربن، چربی، کلسیم، فسفر، تیامین، ریبوفلاوین می‌باشد.
نخود: دوای دردهاست. طرز تهیه آن مختلف است اما به یک مورد آن اشاره می‌کنیم، نخود را در آب پخته، و بعد از پخت کامل، همراه با پیاز خورد شده در روغن زیتون سرخ کرده و مصرف نمایید.
انجیر: به دلیل دارا بودن خواص ملینی می‌تواند غلظت خون را کاهش داده و گرفتگی‌ عضلات و ماهیچه را رفع نماید.

بهترین راه‌های درمان گرفتگی عضلات و ماهیچه

گرفتگی عضلات
بهترین راه‌های پیشگیری از گرفتگی عضلات و ماهیچه موارد زیر است:
ماساژ ملایم
از جمله راه‌های آرام بخشی و باز کردن گرفتگی عضلات و ماهیچه بشمار می‌آید.
زمانی که قسمتی از عضله دچار اسپاسم یا گرفتگی عضلات و ماهیچه می‌شود، ماساژ همراه با
روغن‌های مفید از جمله روغن زیتون، که رطوبت بخشی به عضله‌ها را بهمراه
دارد و موجب نرم شدن و باز شدن گرفتگی عضلات و ماهیچه خواهد شد.
روغن سیاه دانه، از جمله روغن‌های مسکن ومفید و مؤثر جهت کاهش درد گرفتگی عضلات و ماهیچه می‌باشد که مصرف آن موجب تقویت قوای بدن خواهد شد.
روغن رزماری، نیز یکی دیگر از روغن‌های مؤثر جهت باز کردن گرفتگی‌های عضلات و ماهیچه بحساب می‌آید. این روغن دارای دو خاصیت مهم است، از جمله موجب افزایش خون شده و همچنین این روغن مانع از ایجاد گرفتگی عضله می‌شود.
روغن اسطوقودوس، روغنی مفید جهت کاهش و رفع درد‌های عضلانی و باز نمودن گرفتگی‌ عضلات و ماهیچه بشمار می‌آید.
روغن نعناع، بدلیل دارا بودن خواص مهمی از جمله بوی قوی این روغن، باعث مسدود شدن کانال‌های با علائم درد می‌شود که ماساژ عضله با این روغن باعث کاهش و رفع درد ناشی از گرفتگی خواهد شد.
روغن اکالیپتوس، یکی از روغن‌های بسیار مفید که دارای ترکیبات فعال جهت تسکین درد عضلات و مفاصل و باز نمودن گرفتگی‌های عضلات می‌باشد. بوی این گیاه نیز موجب کاهش درد خواهد شد. پس استنشاق این گیاه درمانی، هر ۳۰ دقیقه یکبار، کاهش درد را بهمراه خواهد داشت.
روغن زنجبیل، یکی دیگر از روغن‌های مفید و مؤثر جهت درمان گرفتگی عضلات و ماهیچه بشمار می‌رود. ماساژ این روغن بر روی عضلات گرفته شده، موجب افزایش جریان خون در زیر پوست و گرم کردن عضله گرفته شده می‌شود، که در نهایت کاهش و رفع درد گرفتگی عضلات را بهمراه خواهد داشت.
روغن بادام تلخ: ماساژ با روغن با روغن بادام تلخ باعث باز شدن گرفتگی‌ عضلات و ماهیچه می‌شود.
آب درمانی
از نظر طب سنتی افراد مستعد به گرفتگی عضلات و ماهیچه با مصرف آب فراوان در طول روز می‌توانند خشکی بدن را کاش داده و موجب روان بودن جریان خون در بدن بشوند که این امر باعث جلوگیری از گرفتگی عضلات خواهد شد. همچنین پس از فعالیت سنگین که موجب گرفتگی عضله شده است، توصیه به دوش آب داغ داده می‌شود که در کاهش درد بسیار مؤثر است. ماساژ عضله زیر آب داغ موجب جریان گردش خون و شل شدن عضله مذکور شده و گرفتگی عضلات و ماهیچه را تا حد ممکن بهبود می‌بخشد.
البته پس از دوش آب داغ معمولاً ماساژ درمانی با روغن‌های گفته شده جهت رفع گرفتگی بسیار تأثیر‌گذار خواهد بود.
کشش عضله
طب سنتی یکی دیگر از راه‌های مؤثر جهت کاهش و رفع گرفتگی‌ عضلات و ماهیچه را کشیدن یا کشش عضله معرفی می‌کند. به این صورت که مثلاً اگر ماهیچه‌های ساق پا در صورت فعالیت سنگین، دچار گرفتگی شد، فرد می‌تواند در حالت نشسته یک پای خود را داخل شکم جمع کند و پای دیگر را به سمت جلو کشیده و سر انگشتان پا را به سمت جلو بکشاند، سپس با دست انگشتان پا را بگیرد. در این روش کششی در ماهیچه پا رخ داده که موجب تحت فشار دادن عضله می‌شود و جریان خون را روان کرده و انقباضی صورت نمی‌گیرد.
ورزش
تمرینات مناسب جهت تقویت و کشش ماهیچه‌ها و همچنین هسته مرکزی می‌تواند به جهت رفع درد‌های گرفتگی عضلات و ماهیچه مؤثر باشد. تمرینات تعادلی و عملکردی نیز در کاهش درد بسیار مؤثر هستند. البته مداومت در این امر بسیار توصیه می‌شود.
تمرینات اصلاحی جهت درمان گرفتگی‌ها:
کشش عضلات خم‌کننده ران، کشش پیریفورمیس، کشش کشاله ران، تقویت عضلات ران، تقویت عضلات مرکزی بدن.
۶. حجامت:
طب سنتی علاوه براشاره به روش‌های کاربردی جهت کاهش و رفع درد گرفتگی عضلات و ماهیچه، به حجامت نیز به عنوان یک روش یداوی جهت کاهش و رفع گرفتگی عضلات و ماهیچه اشاره دارد.
حجامت گرم موضعی از جمله روش‌های یداوی محسوب می‌شود که در درمان اسپاسم عضلات بسیار مؤثر می‌باشد.
حجامت گرم لغزان: به عنوان درمان تکمیلی گرفتگی عضلات و ماهیچه محسوب می‌شود.
حجامت گرم خورشیدی: مقدمه‌ای جهت یک حجامت سنگین برای افرادی با غلظت بالاست که در صورت رفع غلظت و روان شدن جریان خون، گرفتگی‌ها نیز باز می‌شود.

نتیجه‌گیری

گرفتگی عضلات و ماهیچه زمانی رخ می‌دهد که انسان فعالیت سنگین انجام دهد و یا جسم سنگین بلند کند و یا دارای رژیم غذایی مناسبی نبوده و مواد معدنی به بدن نمی‌رسد، ممکن است به دلیل افزایش غلظت خون باشد. وموارد دیگر که در مقاله به آن اشاره شده است.
از نظر طب سنتی تغذیه، نقش مهمی در سلامت فرد ایفا می‌کند. پس زمانی که مواد غذایی مناسب به بدن نرسد، تعادل مواد معدنی در بدن دچار تغییراتی می‌شود که یکی از نتایج آن، گرفتگی عضلات و ماهیچه است.
طب سنتی برای پیشگیری و کاهش و رفع درد‌های مکرر گرفتگی عضلات و ماهیچه، روش‌های مناسبی را معرفی می‌کند از جمله ماساژ درمانی با روغن‌های مفید، رژیم تغذیه مناسب، ورزش، آب‌رسانی به بدن و سایر موارد که در مقاله به آن اشاره کرده ایم.

همراهان گرامی اگر تجربه مفید دیگری از بکارگیری گیاه انجبار دارید لطفاً با ما در میان بگذارید.

منابع

۱.دکتر بلاغت نیا. مسعود۱۳۹۸ ه.ش. اسرار خوراکی ها. ناشر: ملینا. ص۵۱. ص۵۵. ص۱۶۳. ص۱۷۴. ص۱۹۲. ص۱۹۵. ص۲۳۷. ص۲۴۷. ص ۲۵۱.

۲.دمیرچی. شهاب الدین۱۳۸۹ ه.ش. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران ( ویژه علوم پزشکی). ناشر: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها. دفتر نشر معارف. جلد ۱. ص ۲۱۶ . ص۲۱۷

۳.دکتر برزو. مهدی ۱۳۹۵ ه.ش. حجامت معجزه درمان. ناشر: ابتکار دانش. جلد ۱. ص ۷۹. ص۸۵. ص ۱۶۷. ص ۱۷۱

۴.کمیلی محصل خراسانی. محیی الدین۱۳۹۶ ه.ش. شفابخش بیماران. ناشر نیلوفرانه. ص ۳۱. ص۷۲. ص۷۴. ص۲۱۱. ص۲۱۷. ص۲۵۷. ص ۲۶۵

تهیه کننده: سمانه عسگری ولاشانی