به نام خدا

خواص زالزالک

آیا می دانید زالزالک چیست و چه بیماری هایی را درمان می کند؟ در چه فصلی می روید. چه فوایدی دارد؟ برای چه کسانی مضرر است؟ اگر می خواهید جواب این سوالات را بدانید، با طبیب مگ همراه شوید.

فهرست

مقدمه
مشخصات زالزالک
خاستگاه زالزالک
انواع زالزالک
ساختار زالزالک
مزاج زالزالک
روش های استفاده از زالزالک
خواص زالزالک
عوارض استفاده زیاد زالزالک
تداخل با بعضی داروها
نتیجه گیری
منابع

مقدمه

در ایران جنس Crataegus از تیره Rosaceae می ‌باشد. که باغی بوده و خاصیت دارویی دارد. تنوع وسیع گونه ‌ای و دارویی دارد، در طب سنتی از میوه‌ ها، برگ ‌ها و گل ‌های  آن برای درمان بیماری ‌های قلبی – عروقی، سرطان ‌ها، دیابت، کاهش اضطراب و اختلالات خواب، می باشد.  آنتی اکسیدان‌ های موجود در میوه‌ ها و غذا ها، اثرات منفی رادیکال ‌های آزاد را در بدن از بین می ‌برد.

مشخصات زالزالک

مشخصات زالزالک به ترتیب زیر می باشد.
نام فارسی زالزالک: خَفجه، کیالک، کویج
نام های دیگر زالزالک: نام های دیگر زالزالک در لری گیرچ، در ترکی یمیشان، در کردی بلچ، در همدان به گیویج و در نجف آباد به کوج و در مازندران به ولیک معروف است. این گیاه دارای دو نوع سفید و قرمز می‌ باشد.

نام انگلیسی: hawthorn Crataegus
نام علمی: Crataegus aronia

 خاستگاه زالزالک

اروپا، آسیا و آمریکای شمالی و در ایران در استان‌ های آذربایجان ‌شرقی، آذربایجان‌ غربی، لرستان، گیلان، مازندران، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، اصفهان، کردستان، همدان و کرمانشاه خاستگاه زالزالک می باشد.

انواع زالزالک

انواع زالزالک و گونه‌ های مختلف آن بر حسب تفاوت این گونه ‌ها، خواص متفاوتی نیز دارد که به صورت کلی به سه دسته از لحاظ رنگ تقسیم شده است: زرد، قرمز شغالی و سیاه.
زرد، سیاه، شرقی، کرکی، مکزیکی، اروپایی و ولیک از گونه‌ های این زالزالک می ‌باشد.

ساختار زالزالک

اگر بخوااهیم ساختار زالزالک را شرح دهیم: زالزالک دارای میوه‌ های کوچک پرخاصیت و از خانواده توت ‌ها می‌ باشد. میوه بومی اروپا و مناطق مدیترانه ‌ای و نیمکره شمالی کره زمین مخصوصاً نواحی معتدل آمریکای شمالی، اروپا و آسیا می‌ باشد. طعم آن ترش و رنگ آن معمولاً قرمز متمایل به صورتی و گاهاً به رنگ زرد و سیاه نیز است. زالزالک بسیار شبیه توت ‌ها بوده ولی مانند آلو هسته دارد.

مزاج زالزالک

مزاج زالزالک از نظر طب سنتی طبع سرد و خشک می باشد.

روش های استفاده از زالزالک

روش‌های استفاده از زالزالک در رژیم غذایی به صورت زیر می باشد:
مزه زالزالک خام، ترش و کمی شیرین است، به صورت خام به عنوان میان وعده استفاده می شود. از میوه خشک شده، گل ها و برگ‌ های این گیاه به صورت چای و دم ‌نوش استفاده می‌شود، از میوه زالزالک مربا و شربت تهیه کرده و در پخت کیک و شیرینی دسر به کار می ‌رود، مخمر زالزالک به عنوان سرکه‌ و چاشنی در سس سالاد استفاده می ‌شود و از میوه، برگ‌ ها و گل‌ ها و گاهاً از برگ و گل و عصاره آن به عنوان مکمل به شکل پودر، قرص یا مایع استفاده می کنند.

 

 

خواص زالزالک

از خواص زالزالک و فواید آن می توان به مواد مغذی زیاد آن اشاره کرد کآسم تأثیر دارد.

پیشگیری از سرطان ‌ها و مشکلات قلبی

به خاطر خواص آنتی ‌اکسیدان زیاد در زالزالک برای درمان و پیشگیری از سرطان ها و مشکلات قلبی استفاده می‌ شود با آزاد کردن رادیکال ‌های آزاد از سرطان ‌ها، مشکلات قلبی تپش قلب و ضربان شدید را کنترل کرده تنگی و نارسایی خون را بهبود می ‌بخشد، علایم آنژین را کاهش و سیستم ایمنی بدن را افزایش و از پیری زودرس پیشگیری می ‌کند، گل زالزالک به خاطر ضد تشنج بودن باعث تنظیم ضربان نامنظم قلب می‌ شود. قطره قطره آمدن ادرار را درمان می‌کند.

کاهش دهنده وزن برای لاغری

از خواص دیگر زالزالک کاهش دهنده وزن برای لاغری که با افزایش گردش خون و اکسیژن رسانی متابولیسم و چربی سوزی آب جمع شده در بافت ها را برطرف کرده و با کاهش سدیم و افزایش ادرار باعث لاغری و کاهش وزن می‌ شود انرژی و قدرت بدنی را افزایش می ‌دهد.

دستگاه گوارشی و بهبود بخش زخم معده

عصاره زالزالک مشکلات دستگاه گوارشی را رفع و بهبود بخش زخم معده می باشد، به ویژه سوء هاضمه و درد معده را کم می‌ کند. باعث افزایش اشتها و به دلیل فیبر زیادش هضم غذا را سریع تر می ‌کند. از یبوست جلوگیری، با آنزیم‌ های روده ‌ای و عفونت ‌های روده ‌ای مبارزه کرده و عملکرد روده را بهبود می ‌بخشد. میوه زالزالک برای بیماری ورم روده مؤثر و کرم‌ های نواری را از بین می‌ برد. به خاطر قابض بودن اسهال خونی را درمان می ‌کند.

کاهش استرس و افسردگی و اضطراب

یکی از خواص زالزالک آرام ‌بخشی آن است که با کاهش علائم اضطراب اختلالات روانی و سیستم عصبی را درمان می ‌کند. در اثر تغییر هورمون‌ها باعث کاهش تنش می شود در نتیجه این فرایند استرس و افسردگی و اضطراب کاهش می یابد.

کاهش دهنده فشار خون

تنظیم کردن فشار خون، کلسترول بالا و کاهش فشارخون در بیماران دیابتی از خواص زالزالک می باشد.

خواص زالزالک در بارداری

خواص زالزالک در بارداری به خاطر آرامش بخش بودن باعث کاهش استرس و اضطراب و نگرانی ‌های دوران بارداری و فشار خون بالا در زنان باردار می ‌شود. برای درمان بی‌خوابی خوردن میوه یا نوشیدن چای آن قبل از خواب باعث بر طرف شدن آن می ‌شود. دارای اثر ضد گرفتگی بوده و آن را از بین می ‌برد.

زالزالک سرشار از آنتی اکسیدان

زالزالک سرشار از آنتی اکسیدان قوی است، پلی فنول که ترکیبات آنتی اکسیدانی است، در مولکول‌های ناپایداری که از طریق رژیم غذایی نامناسب و انواع سم ‌های محیطی مانند آلودگی هوا و دود سیگار که به بدن آسیب می ‌رسانند را خنثی می‌ کنند.

زالزالک خواص ضد التهابی دارد

این مطلب به جاست که زالزالک خواص ضد التهابی دارد مطالعات انجام شده روی موش ‌های مبتلا به بیماری ‌های کبدی و آسم در استفاده از عصاره زالزالک نشان می ‌دهد که ترکیبات موجود در زالزالک به طور قابل توجهی‌ التهاب را کاهش می دهد. اما مطالعات و بررسی‌ های زیادی باید روی انسان ها انجام شود تا بتوان این نتایج را تایید کرد.

زالزالک کاهش دهنده چربی خون

درتحقیقات انجام شده، زالزالک کاهش دهنده چربی خون است. زیرا عصاره زالزالک مقدار تری گلیسیریدها و کلسترول بد خون را تقریباً به میزان برابری پایین می ‌‌آورد اما برای اثبات این نتیجه در روی نمونه انسانی باید مطالعات زیادی انجام شود.

از ریزش مو جلو گیری می کند

زالزالک از ریزش مو جلوگیری می کند و عصاره کوهی آن موجب تحریک رشد موها شده و باعث افزایش تعداد و اندازه فولیکول ‌های مو را افزایش می ‌شود.

عوارض استفاده زیاد زالزالک

از جمله عوارض استفاده زیاد از زالزالک مصرف همزمان در افرادی که از داروهای قلبی، گوارشی و فشار خون استفاده می‌کنند ممکن است مشکلات جبران ناپذیری ایجاد و باعث تشدید آن شود. به خاطر آنتی ‌اکسیدان زیاد در آن مصرف بیش از حد عصاره و یا دم‌ نوش برگ و گل زالزالک باعث تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، میگرن، سرگیجه، خستگی، لکه‌ های پوستی، بیماری ‌های روده‌ای، سر درد و تپش قلب می‌ شود. در خانم های باردار و شیرده باید حد تعادل رعایت شود.

تداخل با بعضی داروها

تداخل با بعضی از داروها از جمله داروهای بیماران قلبی داشته و باعث کاهش یا از بین رفتن اثر داروهای فشارخون بالا، آنژین، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی می شود.

نتیجه گیری

از این پژوهش ها نتیجه می‌ گیریم که براساس خصوصیات برگ و میوه در بین ژنوتیپ‌ های مورد بررسی تنوع زیادی وجود دارد، میوه زالزالک در ایران به صورت تجاری کشت نمی ‌شود،. برای رشد تولید این مفرده باید ژنوتیپ هایی را انتخاب نمود که از نظر وزن میوه وتعداد بذر کمتر باشند.
برای استفاده درست و به موقع زالزالک برای درمان بیماری مختلف حتما باید از خواص و مضرات آن مطلع باشیم و کاملا این مفرده را بشناسیم.
لطفاً نظرات و پیشنهادات خودتان را با ما در میان بگذارید تا ما را برای بهتر شدن کار کمک کنید ممنون از لطفتان

منابع

– ارﺟﻤﻨﺪی، ﻋﻠﻲ اﺻﻐﺮ و همکاران. (۱۳۸۷)، رستنی ‌ها ﺟﻠﺪ ۱۰. ﻣﺮوری ﺑﺮ ﺟﻨﺲ زاﻟﺰاﻟﻚ در ﺷﻤﺎل ﺷﺮق و ﺷﺮق اﻳﺮان. دانشگاه ﻓﺮدوﺳﻲ مشهد. پژوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم گیاهی. دانشگاه ﺗﻬﺮان داﻧﺸﻜﺪه ﻛﺸﺎورزی و گروه ﺷﻨﺎﺳﻲ زﻳﺴﺖ. ﻣﺸﻬﺪ داﻧشگاه ﻓﺮدوﺳﻲ. داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم.

– ﺻﺪﺍﻗﺖ، ﺭﺿﺎ و همکاران. ﺍﺛﺮ ﻣﺼﺮﻑ ﺧﻮﺭﺍﻛﻲ ﺳﺮشاخه‌ گیاه زالزالک بر غلظت گلوکز. دانشکده‌ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی شهید بهشتی. تهران. ایران.

– ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩﻱ پزﺷﻜﻲ دانشگاﻩ ﺷﺎﻫﺪ۳. ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻱ پزﺷﻜﻲ. ﺩﺍنشگاﻩ ﺷﺎﻫﺪ. ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ مسئول: ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ ﺭﻭﻏﻨﻲ.
– ﻣﺠﺪ، اﺣﻤﺪ و همکاران. ﺑﺮرسی ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺬر ﻣﺼﻨﻮعی دو گونه از راه ﻫﺎی کشت ﻣﺮﯾﺴﺘﻢ و روﯾﺎن ﻫﺎی پیگیری. دانشگاه آزاد اسلامی واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﺷﻤﺎل، دانشکده ﻋﻠﻮم زیستی. گروه زیست شناسی. ﺗﻬﺮان. اﯾﺮان.

– ﻣﻈﻔﺮی، ﻣﺤﺴﻦ و ﻫﻤﮑﺎران. ۱۳۹۳. ﻧﺸﺮﯾﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﯿﺎﻫﯽ. ﺟﻠﺪ ﺑﯿﺴﺖ و ﺳﻮم. ﺷﻤﺎره ‌اول. بررسی نوع ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﺑﺮﺧﯽ از ژﻧﻮﺗﯿﭗ ﻫﺎی زاﻟﺰاﻟﮏ ﺑﺮاﺳﺎسﺧﺼﻮﺻﯿﺎت رﯾﺨﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺮگ و ﻣﯿﻮه. ایلام. داﻧﺸﮕﺎه اﯾﻼم. داﻧﺸﺠﻮی ﺳﺎﺑﻖ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ. ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﯽ. اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﺑﺎﻏﺒﺎنی. اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه زراﻋﺖ و اﺻﻼح ﻧﺒﺎﺗﺎت.

http://sedayehakim.com

نویسنده: فاطمه عطایی آلوجی